ความรู้ด้านต่างๆ ในปัจจุบันนั้นพัฒนาไปเร็วมากๆ เร็วจนผมคิดว่า ระบบการศึกษาแบบดั้งเดิม เช่น ในโรงเรียน หรือในมหาวิทยาลัยตามไม่ทัน เพราะกว่าความรู้ต่างๆ จะถูกจัดพิมพ์เป็นตำราเรียน บางทีสิ่งนั้นมันก็ล้าสมัยไปแล้ว ยิ่งกว่าจะมาถึงประเทศไทยหรือถูกแปลเป็นภาษาไทยด้วยก็ยิ่งนานขึ้นอีก
โลกในยุคนี้จึงเป็นยุคที่ Passive Learner ที่ต้องรอให้ใครมาป้อนความรู้ให้ จะถูกทิ้งห่างโดย Active หรือ Lifelong Learner ไปมากขึ้นๆ ทุกที นั่นก็ทำให้ใบปริญญาหรือวุฒิการศึกษาแบบดั้งเดิม เริ่มไม่สามารถอธิบายความรู้ความสามารถของคนที่ใฝ่รู้ได้ดีพออีกแล้ว บางคนไม่มีวุฒิอะไรเลย แต่คิดและทำอะไรได้มากกว่าคนที่จบสูงๆ มาก็มี
เรียนรู้ไม่หยุดผ่าน MOOC
หนึ่งในช่องทางที่ Lifelong Learner ใช้ในการศึกษาหาความรู้เพิ่มเติมตลอดเวลา ก็คือ MOOC หรือ Massive Open Online Course ทั้งหลาย ซึ่งเป็นคอร์สออนไลน์แบบเปิด และมักเป็นคอร์สที่จัดสอนโดยคณาจารย์จากมหาวิทยาลัยและสถาบันการศึกษาชั้นนำของโลก โดยใครก็สามารถเรียนได้แค่มีคอมพิวเตอร์และอินเตอร์เน็ต แถมเรียนจบมี Certificate ออกให้ และมีนายจ้างซึ่งเป็นบริษัทระดับโลกให้การยอมรับมากขึ้นๆ ด้วย (แต่บริษัทไทยคงยังห่างไกล)
เค้ากำลังสนใจเรียนรู้เรื่องอะไรกัน ?
ในปี 2015 นี้เว็บไซต์ Coursera ซึ่งเป็น MOOC ที่ใหญ่ที่สุดเจ้าหนึ่งของโลก ได้เปิดเผยรายชื่อคอร์สหรือทักษะที่มีผู้เรียนจบสมบูรณ์จนได้รับ Certificate และนำ Certificate นี้ไปแชร์บนโปรไฟล์ของตัวเองบนเว็บไซต์ LinkedIn ซึ่งเป็นเว็บไซต์ที่บริษัทต่างๆ นิยมเข้าไปหาว่าที่พนักงานในอนาคต
เราลองมาดูกันครับ ทักษะสำคัญ 10 อันดับแรก ที่ผู้ใฝ่รู้จากทั่วโลกสนใจเรียนจนจบในปี 2015 นั้นมีอะไรบ้าง
- อันดับ 1 : Digital Marketing
โดย : University of Illinois at Urbana-Champaign
ทักษะ : การวางแผนเชิงกลยุทธ์ และการวิเคราะห์ช่องทางการตลาดดิจิตอล - อันดับ 2 : Data Science
โดย : Johns Hopkins University
ทักษะ : GitHub, RStudio และเทคนิคการแสดงผลข้อมูลด้วยภาพ (Data Visualization) - อันดับ 3 : Interaction Design
โดย University of California, San Diego
ทักษะ : การสร้างต้นแบบผลิตภัณฑ์ (Prototyping) , User Testing, และ Visual Design - อันดับ 4 : Business Strategy
โดย : University of Virginia
ทักษะ : การออกแบบกลยุทธ์ธุรกิจ พร้อมทั้งการนำไปปฏิบัติ และการประเมินผล - อันดับ 5 : Strategic Business Analytics
โดย : ESSEC Business School
ทักษะ : การวิเคราะห์ด้านการตลาด, ห่วงโซ่อุปทาน และทรัพยากรมนุษย์ - อันดับ 6 : Data Science at Scale
โดย : University of Washington
ทักษะ : SQL, NoSQL, การทำเหมืองข้อมูล (Data Mining) และ Machine Learning - อันดับ 7 : Genomic Data Science
โดย : Johns Hopkins University
ทักษะ : Python, R, Bioconductor, และ Galaxy - อันดับ 8 : Organizational Leadership
โดย : Northwestern University
ทักษะ : การสร้างแรงจูงใจ, การประเมินผลตนเอง และ การจัดการความขัดแย้ง - อันดับ 9 : Social Media Marketing
โดย : Northwestern University
ทักษะ : การบริหาร Campaign, การวางตำแหน่งทางการตลาด และ การพัฒนา Content - อันดับ 10 : Strategic Management and Innovation
โดย : Copenhagen Business School
ทักษะ : การตั้งเป้าหมาย (Goal setting), การสร้างคุณค่า, และการกระจายความเสี่ยง
จาก 10 อันดับทักษะข้างต้น จะพอเห็นนะครับว่ามีทักษะอยู่ 3 กลุ่มใหญ่ๆ ด้วยกันที่คนจากทั่วโลกนิยมเรียนรู้ ซึ่งส่วนตัวผมว่าพอจะสะท้อน Demand ของทักษะที่คนทำธุรกิจยุคปัจจุบันกำลังต้องการมากขึ้น ซึ่งได้แก่
- Digital Marketing หรือการตลาดออนไลน์
- Data Science หรือศาสตร์เกี่ยวกับการวิเคราะห์ จัดการคลังข้อมูลขนาดใหญ่
- Strategic Management หรือการจัดการเชิงกลยุทธ์ในด้านต่างๆ
ผมจึงขอ “เดา” เอาว่าในอนาคตอันใกล้ (ซึ่งจริงๆ ก็เริ่มเกิดขึ้นในปัจจุบันนี่แล้ว) การทำการตลาดและการดำเนินธุรกิจต่างๆ ผ่านช่องทางออนไลน์จะเป็นอะไรที่เป็นเรื่องพื้นฐานมากๆ (จะอ้างว่าไม่รู้ไม่ได้) การดำเนินกลยุทธ์ต่างๆ ให้ทันต่อสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงจะเป็นเรื่องที่สำคัญ ซึ่งจำเป็นต้องอาศัยการปรับตัวจากการวิเคราะห์ข้อมูล (Data-Driven) จำนวนมหาศาลซึ่งถูกเก็บและนำมาประมวลผลอยู่ตลอดเวลา
ย้อนมองดูตัวเอง
เห็นข้อมูลดังกล่าวแล้ว ผมอยากชวนลองย้อนมองตัวเราเองซิว่า เราพร้อมต่อการเปลี่ยนแปลงนี้แล้วหรือยัง ? ถ้ายัง เราอยากพัฒนาตัวเองในด้านไหนเพิ่มเติมมั๊ย ? เพราะถ้าอยาก… แหล่งเรียนรู้มันก็อยู่แค่ปลายนิ้วคลิ๊กแล้ว นอกจาก Coursera ก็ยังมี MOOC อีกหลายแห่ง (ดูรายชื่อ คลิ๊กที่นี่) หรือถ้ายังไม่พร้อมจะจ่ายเงินเรียน ก็มีคอร์สฟรีอีกมากมาย ลอง Explore ดูก่อนครับ
ถ้าท่านมีจิตวิญญาณของ Lifelong Learner อยู่ รับรองว่าเมื่อ Browse อ่านชื่อคอร์สแล้วท่านจะใจเต้นแรงเหมือนผม (ละโมภ อยากจะเรียนทั้งหมด ^__^)